Sommige problemen lijken zo groot en ingewikkeld dat ze niet op te lossen zijn. Maar wat als de oplossing juist eenvoudiger is? Democratische waarden—vrijheid, gelijkheid, gemeenschapszin en rechtvaardigheid—zijn niet zomaar idealen. Ze vormen het fundament van een gezonde samenleving en bieden een helder kompas bij het oplossen van problemen.

Wanneer we een kwestie toetsen aan deze waarden, wordt direct zichtbaar wat klopt en wat wringt:

✅ Vrijheid betekent dat mensen niet onnodig beperkt worden.
✅ Gelijkheid betekent dat iedereen eerlijke kansen krijgt.
✅ Gemeenschapszin betekent dat we rekening houden met elkaar.
✅ Rechtvaardigheid betekent dat wetten en beleid eerlijk zijn.

Is een maatregel strijdig met deze principes? Dan weten we dat er iets misgaat.

In de huidige situatie is dat precies het geval in de woningcrisis. De overheid heeft de grondwet, die deze waarden waarborgt, steeds vaker genegeerd. Sinds de jaren '70 wordt ervan afgeweken wanneer dat beter uitkomt, waardoor instituties verstrikt raken in tegenstrijdig beleid en uitzonderingen. Dit heeft geleid tot een wirwar van problemen zonder duidelijk beginpunt.

De oplossing is echter eenvoudiger dan het lijkt. Zodra we erkennen dat de grondwet niet langer als bindend wordt gehanteerd, kunnen we besluiten om haar opnieuw als fundament te nemen. Door elk vraagstuk te benaderen vanuit de kernwaarden, wordt het niet alleen makkelijker om de juiste keuzes te maken, maar kunnen veel crises verrassend snel worden opgelost.

Een stabiele samenleving begint bij een stevig fundament. Dat fundament hebben we al. We hoeven het alleen weer serieus te nemen.

Een Eenvoudige Oplossing voor een Onrechtvaardig Probleem: De Kostendelersnorm

Nederland kampt met een woningtekort. Tegelijkertijd stelt de grondwet dat iedereen recht heeft op huisvesting en een veilige leefomgeving. Dit recht wordt in de praktijk niet nageleefd, waardoor veel mensen die recht hebben op een sociale huurwoning, er geen krijgen.

In plaats van dit probleem op te lossen, verergert de overheid de situatie met de kostendelersnorm. Mensen die tijdelijk bij iemand intrekken omdat ze geen woning kunnen krijgen, verliezen een deel van hun toeslagen zodra hun gezamenlijke inkomen boven een bepaalde grens komt. Dit is niet rechtvaardig. Het dwingt mensen in financiële onzekerheid en belemmert oplossingen die anders vanzelf zouden ontstaan.

De oplossing is simpel: schrap de kostendelersnorm voor mensen die recht hebben op een sociale huurwoning, maar er geen toegewezen krijgen vanwege het woningtekort.

Waarom dit werkt:

✅ Herstel van gemeenschapszin – Mensen kunnen vrij kiezen om samen te wonen zonder financiële nadelen.
✅ Meer vrijheid – Burgers krijgen de ruimte om zelf een oplossing te vinden, zonder dat de overheid dit ontmoedigt.
✅ Gelijkwaardigheid – Iedereen heeft recht op huisvesting. Als de overheid tekortschiet, mag dat niet op burgers worden afgewenteld.
✅ Rechtvaardigheid – De overheid komt haar eigen grondwettelijke verplichtingen na en voorkomt dat mensen gestraft worden voor een probleem dat zij niet hebben veroorzaakt.

En bovenal: dit leidt tot meer harmonie. Mensen helpen elkaar zonder dat ze daar financieel voor worden gestraft. Wonen wordt weer een recht, in plaats van een loterij.

Extra Voordelen van het Schrappen van de Kostendelersnorm

Door deze regel af te schaffen, creëren we niet alleen een eerlijker systeem, maar lossen we ook meerdere problemen tegelijk op.

✅ Meer beschikbare woningen – Samenwonen wordt financieel aantrekkelijker, wat de doorstroming versnelt en de druk op de woningmarkt verlaagt.
✅ Sterkere gemeenschappen – Mensen helpen elkaar, wat zorgt voor sociale netwerken en minder eenzaamheid.
✅ Minder mentale problemen – Financiële onzekerheid en woningnood veroorzaken stress en psychische klachten. Dit verminderen we door deze maatregel.
✅ Minder armoede – Samenwonen zonder verlies van toeslagen verhoogt financiële stabiliteit.
✅ Minder druk op hulpinstanties – Schuldhulpverlening, jeugdzorg en GGZ krijgen minder aanvragen, wat kosten bespaart en wachttijden verlaagt.
✅ Efficiënter ruimtegebruik – Ongebruikte kamers worden beter benut, zonder extra bouwkosten.
✅ Sterkere economie – Financiële rust zorgt voor een stabielere arbeidsmarkt en minder uitval door burn-outs of schulden.

Met één simpele wijziging maken we wonen eerlijker, betaalbaarder en sociaal duurzamer. Een kleine aanpassing met een groot effect.