Neem contact met ons op
Nieuwe titel
🗝️ Democratische waarden als oplossing voor de POLITIEKE VERTROUWENSCRISIS
Sommige problemen lijken zo diepgeworteld dat ze onoplosbaar zijn. Maar wat als de oplossing eenvoudiger is dan gedacht? Democratische waarden—vrijheid, gelijkheid, gemeenschapszin en rechtvaardigheid—zijn niet zomaar idealen. Ze vormen het fundament van een gezonde samenleving en bieden een helder kompas bij het oplossen van problemen.
Wanneer we een kwestie toetsen aan deze waarden, wordt direct zichtbaar wat klopt en wat wringt:
✅ Vrijheid betekent dat burgers beschermd worden tegen willekeur van de overheid.
✅ Gelijkheid betekent dat de overheid burgers niet ongelijk mag behandelen.
✅ Gemeenschapszin betekent dat de overheid de samenleving als geheel dient, niet slechts bepaalde groepen.
✅ Rechtvaardigheid betekent dat wetten en beleid eerlijk en controleerbaar zijn.
Is een maatregel strijdig met deze principes? Dan weten we dat er iets misgaat.
⚖️ Het probleem: de overheid kan grondrechten omzeilen
Veel Nederlanders denken dat de grondwet hen beschermt en dat ze zich erop kunnen beroepen als hun rechten worden geschonden. In werkelijkheid is dit niet het geval. De Nederlandse rechter mag wetten en beleid niet toetsen aan de grondwet. Dit betekent dat burgers geen rechtsmiddel hebben als de overheid hun grondrechten schendt.
Tegelijkertijd maakt de overheid zelf steeds vaker gebruik van uitzonderingen om haar eigen grondwettelijke verplichtingen te omzeilen. Denk aan:
🔹 Invloed uitoefenen op de rechtspraak, waarmee de trias politica wordt ondermijnd.
🔹 De wooncrisis – De grondwet stelt dat iedereen recht heeft op huisvesting, maar de overheid heeft een beleid gecreëerd dat dit recht feitelijk ondermijnt.
🔹 De toeslagenaffaire – Duizenden ouders werden slachtoffer van een systeem dat in strijd was met fundamentele rechtsprincipes, zonder dat een rechter kon ingrijpen.
🔹 Beperking van demonstratierecht – Demonstraties worden steeds vaker preventief ingeperkt, zonder dat er een objectieve toetsing plaatsvindt.
🔹 Decentralisering van de overheid, waardoor burgers van het kastje naar de muur worden gestuurd en niemand verantwoordelijkheid neemt.
🔹 Internationaal en Europees recht boven nationaal recht, waardoor Nederland als democratie steeds minder invloed heeft op zijn eigen rechtstaat. Dit wordt niet gebruikt om het systeem rechtvaardiger te maken, maar juist om onrechtvaardigheid in stand te houden.
Dit ondermijnt niet alleen de democratische rechtsstaat, maar ook het vertrouwen in de overheid. Burgers voelen zich machteloos en zien dat wetten en regels steeds minder in hun belang worden toegepast.
🏛️ Oplossing 1: Herstel de macht van de grondwet
Geef de rechter de bevoegdheid om wetten en beleid te toetsen aan de grondwet.
Waarom is dit essentieel?
✅ Burgers kunnen zich daadwerkelijk beroepen op hun grondrechten.
✅ De overheid kan niet langer beleid maken dat in strijd is met de grondwet.
✅ Vertrouwen in de rechtstaat wordt hersteld.
In veel landen, zoals Duitsland en de Verenigde Staten, is constitutionele toetsing vanzelfsprekend. In Nederland niet. Hierdoor ontstaat een eenzijdige machtsverhouding: de overheid kan zich onttrekken aan haar verplichtingen, terwijl burgers geen bescherming hebben. Dit moet veranderen.
🚫 Oplossing 2: Geen beleid dat problemen verergert
De overheid moet stoppen met maatregelen die maatschappelijke problemen verergeren. Voorbeelden hiervan zijn:
❌ De kostendelersnorm, die woningnood vergroot door samenwonen financieel te bestraffen.
❌ Budgetplafonds in de GGZ, waardoor mensen met ernstige mentale problemen geen zorg krijgen.
❌ Toeslagenstelsel dat kwetsbare mensen in de schulden stort.
❌ Internationaal recht niet langer blindelings boven nationaal recht stellen, zonder democratische controle.
De grondwet moet altijd de eerste leidraad zijn bij het vormgeven van beleid. Dit betekent dat de overheid geen maatregelen mag invoeren die strijdig zijn met fundamentele rechten.
🔄 Wat levert dit op?
✅ Meer rechtszekerheid – Burgers weten waar ze aan toe zijn.
✅ Minder willekeur in overheidsbeleid – Regels kunnen niet zomaar aangepast worden zonder juridische toetsing.
✅ Herstel van vertrouwen in de politiek – Burgers voelen dat de overheid betrouwbaar en rechtvaardig is.
✅ Minder juridische procedures – Omdat beleid beter doordacht en eerlijker is, zijn er minder rechtszaken nodig.
✅ Betere wetgeving – Omdat wetten getoetst kunnen worden aan de grondwet, ontstaat er beter en effectiever beleid.
🔎 Kernboodschap
Zolang de overheid zichzelf uitzondert van grondwettelijke verplichtingen, blijft het vertrouwen in de politiek dalen.
Door rechters de bevoegdheid te geven om beleid te toetsen aan de grondwet en door te stoppen met contraproductieve maatregelen, kan de overheid haar geloofwaardigheid herstellen.
💡 De wet geldt voor iedereen – óók voor de overheid.
👉 Democratische waarden als oplossing voor problemen in de WOONCRISIS
👉 Democratische waarden als oplossing voor de
ENERGIECRISIS
👉 Democratische waarden als oplossing voor de GGZ CRISIS
👉 Keer hier terug naar de INDEX
